Κρυόψυξη Ωαρίων – ένα νέο κεφάλαιο για την γυναίκα του σήμερα

Από την Χατζηπαρασίδου Αλεξία
Κλινικός Εμβρυολόγος BSc, MSc
Διευθύντρια μονάδας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής Embryolab
Το 1986, ο κύριος Chen  και οι συνεργάτες του, ανακοίνωσαν την γέννηση του πρώτου παιδιού μετά από κρυόψυξη ωαρίων. Το επίτευγμα αυτό, θεωρήθηκε σταθμός  στον χώρο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και της κρυοβιολογίας. Σύντομα όμως, τις πρώτες αισιόδοξες ανακοινώσεις διαδέχτηκαν προβληματισμοί καθώς οι προσπάθειες των επιστημόνων να επαναλάβουν το επίτευγμα  απέτυχαν. Οι προσπάθειες που ακολούθησαν χαρακτηρίστηκαν από ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά επιβίωσης και ακόμη χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας.

Οι δυσκολίες αυτές συσχετίστηκαν με την ιδιαίτερη φύση του ωαρίου και εφόσον δεν μπορούσαν να ξεπεραστούν έθεσαν την διαδικασία της κρυόψυξης των ωαρίων εκτός κλινικής εφαρμογής. Αντίθετα με την κρυοσυντήρηση ωαρίων, η κρυοσυντήρηση εμβρύων και σπερματοζωαρίων σημείωσαν σημαντικά βήματα και μπήκαν στην κλινική εφαρμογή με πολύ καλά αποτελέσματα.
Η ανάγκη όμως εύρεσης τρόπου συντήρησης της γυναικείας γονιμότητας, ιδιαίτερα σε νέες άτεκνες γυναίκες  οι οποίες αντιμετώπιζαν μεγάλη πιθανότητα απώλειας ή και σημαντικής μείωσης της αναπαραγωγικής τους δυνατότητας, ήταν μεγάλη. Οι πιέσεις αυτές ώθησαν τους επιστήμονες σε νέους τρόπους κατάψυξης. Από τα πολυάριθμα πειραματικά σχήματα που δοκιμάστηκαν αυτό της υαλοποίησης φάνηκε να είναι το πιο κατάλληλο και αποτελεσματικό για την κρυόψυξη του ωαρίου. Διαδοχικές τροποποιήσεις της μεθόδου οδήγησαν σε όλο και καλύτερα αποτελέσματα.
Σήμερα, φαίνεται ότι η κρυοσυντήρηση των ωαρίων άρα και η συντήρηση της γυναικείας γονιμότητας είναι ένας εφικτός στόχος μιας και  τα αποτελέσματα δείχνουν ότι πάνω από το 95% των ωαρίων που μπαίνουν σε αυτή την διαδικασία κρυοσυντήρησης επιβιώνουν μετά την απόψυξη και μπορούν να μπουν σε διαδικασία γονιμοποίησης, επιτυγχάνοντας ποσοστά γονιμοποίησης αντίστοιχα των φρέσκων ωαρίων! Τα πολύ καλά αυτά εργαστηριακά δεδομένα ενισχύθηκαν και από ανακοινώσεις για γεννήσεις παιδιών. Υπολογίζετε ότι σήμερα περισσότερα από 200 μωρά έχουν γεννηθεί σε όλο τον κόσμο μετά από κρυόψυξη ωαρίων. Τα πρώτα δεδομένα σχετικά με την υγεία αυτών των παιδιών είναι πολύ ενθαρρυντικά ενώ η συστηματική  συλλογή των δεδομένων από αντίστοιχες γεννήσεις, σύντομα θα επιβεβαιώσει και στατιστικά την  ασφάλεια της μεθόδου.
Τα νέα επιστημονικά δεδομένα επιτρέπουν για πρώτη φορά την συντήρηση αγονιμοποίητων ωαρίων.  Οι ομάδες των γυναικών που μπορούν να ωφεληθούν σημαντικά από τις πρόσφατες εξελίξεις είναι:
•Οι γυναίκες στις οποίες έχει διαγνωστεί κάποιο κακόηθες νόσημα. Οι πολύ σημαντικές εξελίξεις στο επίπεδο της έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας κατά του καρκίνου έχουν βελτιώσει την πρόγνωση και την επιβίωση των γυναικών σε σημαντικό βαθμό.  Παρά τις εξελίξεις σε επίπεδο επιβίωσης τα θεραπευτικά σχήματα που χρησιμοποιούνται (χημειοθεραπεία –ακτινοθεραπεία), εξακολουθούν να είναι πολύ επιβαρυντικά για την αναπαραγωγική δυνατότητα των γυναικών και συχνά οι γυναίκες αυτές βρίσκονται αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο να μην μπορέσουν να αποκτήσουν παιδί μετά την θεραπεία της νόσου. Οι σημερινές εξελίξεις στον χώρο της κρυοβιολογίας δίνουν στις γυναίκες την επιλογή να συντηρήσουν την γονιμότητά τους.
•Τα νέα δεδομένα αφορούν επίσης και την σύγχρονη γυναίκα. Η γυναίκα του σήμερα στην προσπάθεια της να εξασφαλίσει την επαγγελματική της ανεξαρτησία μεταθέτει σε όλο και μεγαλύτερες ηλικίες την αναπαραγωγή της. Είναι όμως πια σαφές ότι η γονιμότητα της γυναίκας μειώνεται από την ηλικία των 35 και ακόμη περισσότερο από την ηλικία των 40. Η πτώση της γονιμότητας στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αφορά την μειωμένη ποιότητα των ωαρίων. Επομένως, η δυνατότητα κρυοσυντήρησης ωαρίων σε ηλικίες υψηλής γονιμότητας απαλλάσσει την γυναίκα από την πίεση της ηλικίας και της επιλογής κατάλληλου  συντρόφου.
•Μια άλλη κατηγορία γυναικών που μπορούν να ωφεληθούν από τις νέες αυτές συναρπαστικές εξελίξεις στον χώρο της κρυοβιολογίας είναι οι γυναίκες που έχουν οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης. Οι γυναίκες αυτές έχουν συχνά μικρό απόθεμα ωαρίων στις ωοθήκες τους και αντιμετωπίζουν νωρίτερα διεργασίες μείωσης της γονιμότητάς τους. Αν αυτές οι γυναίκες καταψύξουν τα ωάριά τους  έγκαιρα, η πρόωρη εμμηνόπαυση δεν θα επηρεάσει την δυνατότητά τους να γίνουν μητέρες.
•Επίσης ζευγάρια που για ηθικούς λόγους δεν επιθυμούν να καταψύξουν έμβρυα ή να παραχθούν υπεράριθμα έμβρυα μπορούν να απευθυνθούν στο πρόγραμμα κρυοσυντήρησης ωαρίων. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να συντηρήσουν τα πολύτιμα ωάριά τους, χωρίς να κλονίσουν τα ηθικά τους δεδομένα εξασφαλίζοντας όμως παράλληλα την δυνατότητα να επαναλάβουν την προσπάθεια χωρίς να χρειάζεται η σύζυγος να υποβάλλεται σε επαναλαμβανόμενες θεραπείες διέγερσης.
Για την κρυόψυξη ωαρίων τις περισσότερες φορές η γυναίκα υποβάλλεται σε διαδικασία διέγερσης των ωοθηκών με στόχο την πολλαπλή παραγωγή ωαρίων. Το στάδιο αυτό διαρκεί περίπου 10-12 ημέρες από την έναρξη της περιόδου. Σε ειδικότερες περιπτώσεις όπου η χρήση φαρμάκων αντενδείκνυται είναι δυνατή η συλλογή ωαρίων σε φυσικό κύκλο ή ανώριμων ωαρίων για γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες.  Ακολουθεί το στάδιο της ωοληψίας, κατά το οποίο συλλέγονται τα ωάρια, τα οποία  στην συνέχεια αξιολογούνται ως προς την ποιότητα και την ωριμότητά τους. Τα ωάρια που θα κριθούν κατάλληλα καταψύχονται με την μέθοδο της υαλοποίησης. Σε αυτή την κατάσταση φυλάσσονται για τουλάχιστον 5 έτη.
Χάρη σε αυτές τις εξελίξεις η γυναίκα σήμερα μπορεί για πρώτη φορά  να πάρει στα χέρια της και να ορίσει αυτή την αναπαραγωγική της προοπτική. Η έγκαιρη αποθήκευση των ωαρίων θα της επιτρέψει να διαχειριστεί την γονιμότητά της στο μέλλον και να πάρει όλες τις σημαντικές αποφάσεις που αφορούν την ζωή της χωρίς την πίεση της ηλικίας.
Πηγή : Mamamia